I Look Up Challenge
Gdzie można obejrzeć krótkometrażowe miejskie dokumenty?
American Institute of Architects, stowarzyszenie zrzeszające architektów ze Stanów Zjednoczonych, organizuje coroczny konkurs na najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny poświęcony tematyce miejskiej. W zeszłym roku odbyła się jego trzecia edycja, której celem było przybliżenie działań architektów i projektantów mających pozytywny wpływ na przemianę i poprawę sytuacji lokalnych wspólnot miejskich.
Spośród 82 filmów zakwalifikowanych do walki o główną nagrodę – m.in. 2,5 tys. dol. nagrody pieniężnej oraz pokaz filmu na wrześniowym Festiwalu Architektury i Designu w Chicago – jury wyróżniło trzy produkcje. W ocenie brano pod uwagę m.in. sposób przedstawienia problemu, jakość materiału filmowego i wreszcie rolę, jaką w zekranizowanym projekcie pełniła architektura. Wszystkie zgłoszone filmy (o długości nieprzekraczającej czterech minut) można obejrzeć bezpłatnie na oficjalnej stronie konkursu.
Głównym sloganem konkursu było hasło Blueprint for Better, czyli „plan na lepsze jutro”. Zgłoszone filmy podzielono na kategorie ułatwiające orientację w ogromie materiału. Najpopularniejsze z poruszanych zagadnień dotyczyły kwestii taniego mieszkalnictwa, nadawania nowych funkcji (ang. repurposing) zaniedbanym budynkom i ich renowacji, rewitalizacji społecznej oraz przeciwdziałania problemowi bezdomności. Wszystkie zgłoszone dokumenty łączy wiara ich twórców w to, że architektura i dizajn mogą przyczynić się do znaczącej poprawy jakości życia mieszkańców miast – w szczególności tych najsłabszych i wykluczonych.
Zwycięski film Community by Design: Skid Row Housing Trust, w reżyserii Mylesa Kramera, porusza problem walki z bezdomnością. Pokazuje zmagania tytułowej organizacji, działającej na terenie śródmieścia Los Angeles, o zapewnienie bezdomnym mieszkańcom dachu nad głową i jednocześnie coś więcej: poczucia bycia częścią wspólnoty. Specjalnie zaprojektowane przez architektów bloki mieszkalne złożone są z kompaktowych kawalerek oraz rozbudowanej infrastruktury pomyślanej jako współdzielona przestrzeń publiczna zachęcająca do aktywności i socjalizacji. Główną celem działania przyświecającym organizacji Skid Row Housing Trust jest wspieranie ponownej adaptacji osób bezdomnych do życia w społeczeństwie poprzez zapewnienie im wsparcia w trudnym procesie powrotu do bezpieczniejszej rzeczywistości po wielu latach życia na ulicy.
Jeden z dwóch wyróżnionych w konkursie filmów, Pisces w reżyserii Brada Deala, opowiada z kolei historię mostu – prostej, ale efektywnej i estetycznej konstrukcji, która połączyła dwa odseparowane wcześniej od siebie brzegi obozu letniego dla dzieci z niepełnosprawnościami. Co ciekawe, most został również zaprojektowany tak, żeby umożliwić dzieciom korzystanie z niego na co dzień, m.in. do wspólnych zabaw czy wędkowania. Ostatni wyróżniony film, A Little Alcove, przedstawia projekt Navigation Center w San Francisco, którego celem jest pomoc osobom bezdomnym. Podobnie jak zwycięski film, przedstawia opowieść o znaczeniu dobrze zaprojektowanej architektury nastawionej na zmianę społeczną.
Pisces from Brad Deal on Vimeo.
Chociaż ideą konkursu I Look Up Challenge jest zaledwie naświetlenie problemów trapiących amerykańskie miasta i możliwych sposobów przeciwdziałania im, zgłoszone filmy stanowią niezły przegląd najnowszych trendów popularnych wśród amerykańskich architektów. Pokazują, jak wiele różnych działań można powiązać z dobrze zaprojektowaną przestrzenią – zarówno prywatną, jak i publiczną.
Każde z zaprezentowanych przedsięwzięć stawia na wywołanie projektem zmiany społecznej, wyrównanie nierówności społecznych i poprawę jakości życia mieszkańców miast. Zesżłoroczna edycja I Look Up Challenge jest więc dobrym źródłem inspiracji do szukania podobnych rozwiązań czy sposobów interweniowania w codzienne życie wszystkich mieszkańców miast poprzez możliwości projektów architektoniczno-urbanistycznych.