Raport: Kultura bez granic

Zespół „Magazynu Miasta” i DNA Miasta prezentuje raport „Kultura bez granic. Potrzeby kulturalne najstarszych mieszkańców polskich miast”

*** Darmowa, elektroniczna wersja publikacji dostępna jest w naszej księgarni internetowej. ***

W 2015 roku w ramach działań zespołu DNA Miasta i „Magazynu Miasta” zdecydowaliśmy się na przeprowadzenie badania „Starsze Miasta: kultura” w czterech polskich ośrodkach miejskich. Projektując to przedsięwzięcie, chcieliśmy znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące konkretnego obszaru usług publicznych – usług kulturalnych. Zależało nam m.in. by dowiedzieć się, jak wygląda oferta kulturalna skierowana do seniorów, czy starsze i nowo zbudowane instytucje kultury są tak zaprojektowane, by umożliwiać seniorom udział w wydarzeniach kulturalnych, jaki typ seniorów aktywnie tworzy ofertę kulturalną i kto z niej nie korzysta? Na te i inne pytania odpowiedzieli nam najlepsi eksperci w tej dziedzinie – sami seniorzy. To dzięki ich cierpliwości, doświadczeniu i poświęconemu nam czasowi mogliśmy dowiedzieć się „u źródła”, jak wygląda rzeczywistość w tym obszarze. Równocześnie zdawaliśmy sobie sprawę, że seniorzy, którzy odpowiedzą na nasze zaproszenie na warsztaty badawcze, należą do najaktywniejszych przedstawicieli swoich generacji. Aktywnie spędzają czas na emeryturze, nie pracując, angażują się w lokalne działania kulturalne i społeczne i mają stosunkowo (jak na polskie warunki) komfortową sytuację finansową oraz wysoki poziom wykształcenia. Wiedzieliśmy, że przeprowadzone warsztaty będą pokazywały jedną stronę medalu – jaśniejszą odsłonę wieku dojrzałego. Dlatego też na spotkania zaprosiliśmy również opiekunów osób starszych. Przeprowadziliśmy także rozmowy z pracownikami Domów Pomocy Społecznej, którzy na co dzień pracują z seniorami o znacznie gorszej kondycji fizycznej i psychicznej. Ku naszej radości okazało się, że aktywni seniorzy potrafili krytycznie ocenić skierowaną do nich ofertę, patrząc z punktu widzenia swoich mniej aktywnych – z różnych powodów charakterologicznych, zdrowotnych, społecznych, finansowych – znajomych, przyjaciół, członków rodziny i sąsiadów. Zależy nam na tym, aby niniejszy raport wyraźnie ilustrował fakt, że aktywna, spełniona starość nie jest niestety jedyną narracją, pod którą mogą się podpisać współcześni najstarsi Polacy, a oferta kulturalna kierowana do najstarszych mieszkańców polskich miast musi uwzględniać ich różne uwarunkowania. Tylko wtedy kultura będzie realnym narzędziem zmiany społecznej.

Fot. Jeff Sheldon