Actlab #odzyskane

Zamknięcie lokalnych magazynów sklepów Printemps w 1991 roku i Galeries Lafayettes w 2007 roku było szokiem dla całej podparyskiej gminy. W 2009 roku władze postanowiły więc coś z tym zrobić

W L’Île-Saint-Denis, leżącym na największej wyspie nad Sekwaną, powstaje jedna z najnowocześniejszych dzielnic ekologicznych we Francji. Oddalona zaledwie trzy kilometry od granic Paryża ekodzielnica będzie liczyła 22 ha.

Wyspa leży w strefie uzgodnionego zaplanowania, czyli tzw. Zone d’Aménagement Concertée (ZAC), którą francuski kodeks urbanistyczny określa jako miejską strefę rozwoju. Dzięki istnieniu tego narzędzia właściwy organ lokalny może przekształcić warunki urbanistyczne na terenach zakupionych wcześniej przez inwestorów prywatnych. ZAC umożliwia lokalnym władzom inwestowanie w infrastrukturę publiczną i jednocześnie wprowadzenie ograniczeń budowlanych. Ale choć francuskie organy publiczne mają kompetencje do wprowadzania tego typu jednostek regulujących układ przestrzenny, często nie dysponują wystarczającymi środkami finansowymi, żeby sobie na nie pozwolić. Dlatego też istniejące strefy ZAC zazwyczaj są efektem współpracy sektora publicznego i prywatnego. I tak właśnie stało się w L’Île-Saint-Denis.

Zamknięcie lokalnych magazynów sklepów Printemps w 1991 roku i Galeries Lafayettes w 2007 roku było szokiem dla całej podparyskiej gminy. W 2009 roku władze postanowiły więc skorzystać z szansy, jaką dają strefy ZAC. Co ciekawe, w międzyczasie opuszczone magazyny przejęli nieoficjalnie artyści i zamienili je w galerię street artu, która funkcjonowała aż do 2013 roku, kiedy budynki zostały rozebrane. Na ich miejscu powstaje dziś nowoczesna dzielnica ekologiczna.

Osiedle łączące centrum z południem wyspy zaprojektował zespół architektów i planistów z biura Philippon-Kalt. Projekt przewiduje budowę tysiąca mieszkań, w tym lokali socjalnych. Teren ma być ogólnodostępny, a w rozwoju lokalnych więzi sąsiedzkich pomóc ma m.in. wpisane w proces budowy programy partycypacyjnego projektowania.

Siedziba Actlab, głównego miejsca eksperymentów w eko-dzielnicy L’Île-Saint-Denis, fot. Bellastock, Clément Guillaume

Na terenie osiedla w Ile-Saint-Denis powstanie również 50 tys. m² powierzchni sklepowej i biur dla firm z sektora środowiskowego i kulturalnego. Zaplanowano również 7,3 ha przestrzeni publicznych (park, place, ścieżki dla pieszych) oraz 7,6 tys. m² obiektów użyteczności publicznej. Co więcej, w samym sercu ekodzielnicy istnieje dziś Actlab, czyli laboratorium ponownego wykorzystywania surowców prowadzone przez znane francuskie studio architektury eksperymentalnej Bellastock.

Architekci opracowują m.in. prototypy wykorzystywania materiałów dostępnych lokalnie. Dzięki przetestowaniu przez nich nowatorskich pomysłów w nowej dzielnicy powstaną piesze ścieżki z betonowych kawałków dawnej konstrukcji budynku Printemps – perlitu, czyli piasku wulkanicznego stanowiącego izolację dachu magazynu oraz piasku pochodzącego z nieużytków otaczających inwestycję. Teren Actlab rozciąga się na ponad 1,4 tys. m² i jest w pełni otwarty dla mieszkańców, specjalistów od planowania, artystów i wszystkich zainteresowanych alternatywnymi rozwiązaniami architektonicznym.

Współpraca: Jagoda Maćkowiak

zdjęcie tytułowe: Actlab, Clément Guillaume